نقد تصحیح کتاب کلیات نظام قاری (به تصحیح رحیم طاهر)
نویسنده
چکیده مقاله:
محمود بن امیر احمد نظام قاری از نقیضه‌سرایان دورة تیموری است. قاری به تقلید از دیوان اطعمه کتابی به نظم و نثر فراهم آورد که مبنای آن البسه بود. دربارة قاری اطلاع بسیاری در دست نیست. اصلی‌ترین منبع برای شناخت قاری کتاب اوست؛ از‌این‌رو گام نخست در شناخت او فراهم‌آوردن متنی تصحیح‌شده از این اثر است. تصحیح این کتاب با دشواری‌هایی روبروست؛ نبودن نسخه‌ای تصحیح‌شده از آن و واژه‌ها و ترکیب‌های پیچیده و ناآشنا از این جمله است. نخستین‌بار میرزا حبیب و سپس رحیم طاهر کتاب قاری را تصحیح کردند. تصحیح میرزا حبیب افزون‌بر امتیاز مقدم‌بودن، با وجود دشواری‌های کار تصحیح در روزگار او، تصحیح دقیقی است. متن تصحیح‌شدة طاهر نویافته‌هایی دارد که بر ارزش این تصحیح می‌افزاید؛ اما نادرستی و خطاهایی نیز در آن وجود دارد. در این مقاله برخی از این خطاها برپایة تحلیل‌های درون‌متنی و شگردهای فن تصحیح و نیز منابع برون‌متنی تصحیح می‌شود. نویسندة این جستار برخی از دشواری‌های متن را با تحلیل‌های درون‌متنی گشوده است و برپایة آن به یافته‌هایی دربارة قاری، زندگی و جایگاه ادبی او در روزگار خود، اطلاعات جامعه‌شناسی، مردم‌شناسی و تازه‌های زبانی در آن عصر دست یافت؛ نگارنده همچنین برخی از ممدوحان قاری و اعلام انسانی و جغرافیایی را برپایة منابع برون‌متنی و استفاده از فرهنگ‌های عمومی و تخصصی فارسی، عربی و ترکی، منابع حدیثی و نیز جست‌وجو در تذکره‌ها، سفرنامه‌ها، منابع تاریخی، متون جغرافیایی شناسایی کرد. افزون‌بر این، شماری از اصطلاحات ناشناختة حوزة البسه (بَتّ، بُرُنجُک، صوف مربّع، صوف قُبرُسی، داریه، فرّاء، قَرساق، کلاه شلغمی و مُشَرَّف) با کمک این منابع به‌طور گسترده شرح شد. آشنایی با این اعلام و اصطلاحات، برخی از ابهامات متن و دشواری‌های آن را از بین برد.
منابع مشابه
ضرورت تصحیح مجدد کلیات وحشی بافقی
کلیات اشعار وحشی بافقی (939– 991؟) یک بار در سال (1338) به تصحیح دکتر حسین آذران (نخعی) و به وسیلۀ انتشارات امیرکبیر در فروردین (1339) منتشر شده‌است که شاید در آن زمان بهترین تصحیح آثار وحشی بوده‌است. اما به دلایلی که اشاره می‌شود نیازمند تصحیح مجدد است؛ این‌کار با روشی علمی و دقیق انجام نشده‌است. در این کار از چهار نسخه استفاده شده‌است که همۀ آن‌ها از جهت قدمت، صحت و جامعیت اعتبار کافی ندارند...
متن کاملتصحیح انتقادی دیوان البسه مولانا محمود نظام قاری یزدی
دیوان البسه نظام قاری اثری ارزشمند است که می توان آن را از جنبه های مطالعات فرهنگی ، جامعه شناختی ،روان شناختی ،سبک شناسی،ادبی وغیره بررسی کرد .این رساله دو هدف را دنبال می کند :نخست تلاش می کند تا با تهیه نسخ خطی موجود درکتاب خانه های ترکیه یک تصحیح انتقادی و علمی از این دیوان ارایه دهد ،پس از آن با نو شتن یک مقدمه در باره ی احوال و آثار شاعر ،سبک سخنوری ویژه اش-پارودی - به لحاظ ساختار مورد تح...
15 صفحه اولنقد و بررسی تصحیح طرب‌المجالس
طرب‌المجالس از میرحسینی هروی، اثری اخلاقی و تعلیمی مربوط به قرن هفتم است. سید علیرضا مجتهدزاده، استاد دانشگاه فردوسی مشهد، نخستین‌بار در سال 1352 با استفاده از نسخۀ خطی موجود در کتابخانۀ دانشگاه فردوسی مشهد این کتاب را مقابله و تصحیح کرد. این تلاش و تصحیح در جای خود درخور ذکر و ارج‌گذاری است؛ اما به سبب‌های گوناگون مانند اشکال‌ها و کاستی‌های نسخة اساس و نسخه‌بدل‌ها، اشکالات پی‌نوشت و وجود اشتبا...
متن کاملضرورت تصحیح دوباره کتاب قرّة العین
قرّةالعین یا قرّةالعیون یکی از متون کهن فارسی در زمینۀ تطبیق امثال عربی و فارسی با یکدیگر و نیز با آیات قرآن است که بیش از چهل سال پیش به کوشش امین پاشا اجلالی برمبنای دو نسخۀ دانشگاه تهران (مورّخ 867هـ . ق.) و کتابخانۀ ملّی تبریز (مورّخ 938 هـ . ق.) تصحیح و در سلسلۀ انتشارات استادان زبان فارسی چاپ و منتشر شده است. این مقاله بر آن است تا با بررسی این چاپ و مقایسۀ آن با نسخ کهن کتاب، کاستیها و اشک...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 10 شماره 2
صفحات 169- 185
تاریخ انتشار 2018-06-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023